تنظیم آب و الکترولیت های بدن نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح سلولها دارد و اختلال آنها می‌تواند بسیار خطرناک و حتی کشنده باشد. یونهای متعددی مانند هیدروژن (PH)، سدیم، پتاسیم، کلسیم، فسفات، منیزیم، آهن و … در خون قابل اندازه‌گیری هستند.
اندامهای متعددی در تنظیم آب و الکترولیتها دخیل هستند مانند کلیه، ریه، دستگاه گوارش، ریه، غدد عرق و … البته بخش مهمی از تنظیم آب و الکترولیتها در بدن توسط کلیه هانجام می‌گیرد.

از جمله الکترولیت های رایج نظیر :

پتاسیم، سدیم و کلسیم هستند که نقش مهمی در هدایت عصبی، انقباض عضلات و ریتم قلب ایفا می کنند.

سطح الکترولیت ها در حفظ تعادل مایعات بدن  مهم هستند.

عواملی که سبب اختلال در سطح الکترولیت ها می شوند :

بیماری های کلیوی :

کلیه یکی از ارگان های مهمی است که نقش اصلی در حفظ تعادل مناسب مایعات و الکترولیت ها دارند.

اعمال کلیه

1. تنظیم تعادل آب و الکترولیت ها
2. تنظیم تعادل اسید و باز
3. تنظیم اسمولالیته و غلظت الکترولیت های مایعات بدن
4. دفع فراورده های زاید متابولیک و مواد شیمیایی خارجی
5. تنظیم فشار شریانی
6. ترشح هورمونها

 با توجه به “راهنمای Merck اطلاعات پزشکی”،

کلیه در دفع سطوح اضافی ملکول های الکترولیت از خون، نقش دارد.  دفع مایعات اضافی خون نیز از وظایف مهم کلیه است. با توجه به اعمال حیاتی کلیه ،آسيب كليه كه مي تواند ناشي از عفونت، التهاب و تروما باشد،می تواند مانعی برای این اندام ،در حفظ غلظت الكتروليت مناسب در خون شود. و این امر سبب مشکلات جدی پزشکی می شود.

کم آبی :

Dehydration یا کم آبی، سطح الکترولیت ها را تحت تاثیر قرار میدهد. به خصوص، سطح سدیم می تواند به شدت تحت تأثیر قرار گیرد.برخی از عوامل کم آبی:

 گاستروانتریت یا آنفولانزای معده سبب کاهش آب بدن ، هیپوناترمی و یا کاهش سطح سدیم در خون شود.

کاهش میزان مصرف مایعات ، منجر به کم آبی وافزایش سطح سدیم می شود زیرا غلظت این الکترولیت ها در غیاب آب افزایش می یابد.

  قرار گرفتن در گرما ودرجه حرارت بالا سبب از دست دادن آب بدن میشود واین امر سبب کاهش سطح الکترولیت ها ، به علت تعرق زیاد میشود .

مشکلات آدرنال

غده فوق کلیوی، یک جفت غده مثلثی شکل است که در بالای هر کلیه قرار دارد،  و وظیفه آن ترشح هورمون هایی است‌که در پاسخ استرس بدن، رشد جنسی و تعادل مایعات بدن، دخالت دارند.

 هورمونی که مسئول تعادل الکترولیت ها میباشد، آلدوسترون است.  آلدوسترون باعث تحریک کلیه ها برای حفظ سدیم و پتاسیم می شود. افزایش آلدوسترون باعث افزایش سطح سدیم و افزایش میزان پتاسیم در ادرار میشود.  بیماری ادیسون سبب کمبود تولید آلدوسترون می شود، که نتیجه آن باعث کاهش سطح پتاسیم و سدیم میشود.

داروها

مصرف بعضی از داروها ، میزان الکترولیت ها را تحت تاثیر قرار میدهند.مثلا دیورتیک هایی که برای کنترل فشار خون بالا،مورد استفاده قرار میگیرند ،  با افزایش دفع سدیم و آب در ادرار عمل می کنند. با توجه به MayoClinic.com، برخی از دیورتیک ها ،سبب کاهش سطح پتاسیم در جریان خون میشوند. این امر سبب :

یبوست، گرفتگی عضلات، ضعف و ریتم های غیر طبیعی قلب یا آریتمی می شود. برخی داروهای دیگر مانند :

داروهای ضد سرفه، ضد بارداری های خوراکی و استروئیدها می توانند سطح سدیم را تحت تاثیر قرار دهند. مصرف مقدار زیادی آنتی اسیدهای معین می تواند سطح کلرید را تحت تاثیر قرار دهد.